Van 1997 t/m 2001 was ik, naast mijn eigen praktijk, op vrijwillige basis werkzaam

bij Stichting Prisma (Inloop- en Begeleidingscentrum voor ernstig zieke mensen)

in Lichtenvoorde (NL).

Als tekentherapeut gaf ik daar individuele mandalaconsulten, onder meer aan mensen

met een ernstige vorm van kanker, aan chronisch zieke mensen en aan

nabestaanden van overledenen.

# Op deze manier heb ik een 42-jarige vrouw met borstkanker in de terminale fase

van haar leven begeleid. Zij heeft in het laatste halfjaar van haar leven veel

mandala’s getekend, waarvan er 17 mandala’s gemaakt zijn onder mijn begeleiding.

Voor deze vrouw is er een wereld opengegaan en ze heeft diepe emotionele processen

zichtbaar gemaakt in haar tekeningen waardoor ze zich in deze moeilijke periode

mentaal sterker ging voelen.

Het was haar wens om deze tekeningen na haar overlijden bij lotgenoten onder de

aandacht te brengen. We hebben kort voor haar overlijden samen afgesproken dat

ik dat zou gaan doen. Vanaf 1998 geef ik derhalve regelmatig in het hele land

en de laatste jaren ook in Duitsland lezingen/presentaties over de laatste fase

van haar leven en laat middels een beamer de 17 bijzonder kleurrijke mandala’s

zien en vertel het verhaal erbij.

In januari 2012 is hierover een tweetalig boek (Nederlands/Duits) uitgegeven: Mijn

mandala’s/Meine Mandalas, ISBN 978-90-9026546-9.

# Met kinderen en jongeren heb ik v.w.b. tekentherapie,

individueel op een basisschool en in groepsverband gewerkt.

# In 2006 heb ik bij het VOKK (Vereniging voor Ouders van Kinderen met Kanker)

in groepsverband met jongeren gewerkt in de leeftijdscategorie van 14 tot 18 jaar.

Deze jongeren hadden kanker of waren intussen van kanker genezen.

Zij kwamen jaarlijks op wisselende plaatsen in Nederland een weekend bij elkaar.

Tijdens zo’n weekend werd er altijd ruimte gemaakt voor een speciaal thema.

In één geval ging het om mandala tekenen. D.m.v. het intuïtief tekenen van een mandala

kwamen er bij verschillende jongeren uit hun ziekteperiode gebeurtenissen aan het

licht die nog niet verwerkt waren en doordat er naderhand individueel een dialoog

over gesproken kon worden, was er ruimte en aandacht voor die gebeurtenis(sen).

De reactie van zo’n jongere was steeds algehele verbazing dat zoiets via een zelfgemaakte

tekening zonder vooropgezet plan voor hem/haar zichtbaar en ook diep gevoeld kon worden.

In 2013 heb ik met een “OMEGA mit dem Sterben leben”-groep (D) een

mandala-workshop gegeven voor ouders (8 echtparen en 4 vrouwen), waarvan jonge

kind(eren) overleden waren. De meesten hadden 1 kind verloren, maar er waren

ook echtparen bij waarvan 2 of zelfs 3 kinderen gestorven waren.

De avond werd gestart met een kort voorstellingsrondje waar ieder de gelegenheid

had iets te vertellen over de gezinssituatie.

Alle deelnemers hadden geen ervaring met mandala tekenen. De methodiek die gold voor

allemaal was , zonder vooropgezet plan, intuïtief met kleurpotloden een mandala

te gaan tekenen binnen een cirkel, beginnend vanuit het centrum van die cirkel.

Na een korte ontspanningsoefening met ontspannende muziek op de achtergrond is

iedereen begonnen.

Voor veel deelnemers, vooral voor de mannen, was het een openbaring. Een ieder

vertelde na afloop in een grote kring over zijn of haar mandala en bij allemaal

kwamen de overleden kind(eren) voor in hun mandala en werd daar uitvoerig over

gesproken. Opvallend was dat vooral de mannen tot in detail vertelden wat ze

getekend hadden en wat ze daarbij beleefd hadden. Ze zochten elkaar in gesprek

op, waren ontroerd wat ze beleefd hadden en vonden bij elkaar herkenning in de

tekening 

Voor de vrouwen was het ontroerend en emotioneel deze ervaring van hun mannen te

horen, maar tegelijkertijd helend want mannen spreken niet gemakkelijk over

emotionele zaken en verwerken die vaak op een andere manier, vonden de meeste

vrouwen en noemden dat ook na afloop in de kring. Het was mooi om te zien dat

daardoor direct ook een samengevoel tussen de echtparen onderling ontstond en dat

ze elkaars nabijheid vonden in het spreken over het verlies.

Voor mij als therapeut was het ontroerend en bijzonder mooi om te zien dat de

emoties vrij geuit konden worden en dat voor allemaal een heel bijzondere sfeer

van saamhorigheid, rouwbeleving en respectvolle liefde voor elkaar uiteindelijk

heel helend werkte.

Vanuit het diepe gemis van het kind ontstonden de prachtigste mandala’s. Voor mensen

met weinig tekenervaring was het een echte openbaring. Een ongekend gevoel voor

allemaal.

In 2007 heb ik een 4-jarige HBO-opleiding tot Analytisch Tekentherapeute aan

het Pedagogisch Psychologisch Centrum Heemstede (NL) afgerond met een scriptie

genaamd: “Mandala tekenen en de Jungiaanse Psychologie”.